کلرامبوسیل |فرهنگ دارویی موثر در مداخلات گفتاردرمانی-کاردرمانی-گفتار توان گستر خیابان قلم 09121623463

مکانیسم اثر کلرامبوسیل

عوامل آلکیله کننده که به خانواده ی نیتروژن موستاردها تعلق دارند، بین دو رشته ی DNA اتصالات عرضی ایجاد می کنند و سبب ایجاد تداخل در همانندسازی DNA و رونویسی RNA می گردند؛ بنابراین چرخه ی سلولی را دچار مشکل می کنند.

فارماکودینامیک

عوامل آلکیله کننده می توانند در شرایط موجود در سلول، به بسیاری از گروه های الکترون کشنده گروه های آلکیل اضافه کنند و دلیل نام گذاری آن ها نیز همین ویژگی بوده است. این ترکیبات با حمله مستقیم به DNA و ایجاد اتصال عرضی بین بازهای گوانین در مارپیچ دو رشته ای، از تقسیم سلولی و در نتیجه رشد تومور جلوگیری می کنند.

 این کار باعث می شود مارپیچ دو رشته نتواند باز شده و دو رشته ی آن از هم جدا شوند، از آن جایی که این اتفاق لازمه ی همانندسازی DNA است، سلول ها دیگر نمی توانند تقسیم شوند. علاوه بر این، عوامل آلکیله کننده با اضافه کردن گروه های متیل یا دیگر گروه های آلکیل به بخش های نادرست مولکول ها، سبب می شوند سلول نتواند با فرایند ایجاد جفت باز به درستی از این مولکول ها استفاده کند و در نهایت رمزگذاری DNA به نادرستی انجام می گردد.

 عوامل آلکیله کننده به چرخه سلولی وابسته نیستند و با سه مکانیسم مختلف کار می کنند که در نهایت نتیجه ی یکسانی دارد، اختلال در عملکرد DNA و مرگ سلول.

فارماکوکینتیک

جذب: به دنبال مصرف خوراکی، جذب سریع و کامل (>70%) از دستگاه گوارش اتفاق می افتد؛ جذب در صورت مصرف همزمان با غذا کاهش می یابد.

توزیع: حجم توزیع: 0.3 لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن

متابولیسم: کلرامبوسیل عمدتا توسط کبد متابولیزه می گردد، ابتدا به متابولیت فعال فنیل استیک اسید موستارد تبدیل می گردد.

دفع: کلرامبوسیل از طریق ادرار (حدود 20% تا 60% دارو طی 24 ساعت دفع می گردد، عمدتاً به شکل متابولیت های غیر فعال و کمتر از 1% هم به شکل داروی دست نخورده یا فنیل استیک اسید موستارد دفع می گردد)

زمان رسیدن به حداکثر غلظت: طی 1 ساعت؛ فنیل استیک اسید موستارد: طی 1.9 ± 0.7  ساعت

نیمه عمر: حدود 1.5 ساعت؛ فنیل استیک اسید موستارد حدود 1.8 ساعت

اتصال به پروتئین های پلاسما: حدود 99%؛ بیشتر به آلبومین متصل می شود

موارد مصرف کلرامبوسیل

لوسمی لنفوسیتیک مزمن , لنفوم ها , سندروم نفروتیک، نوع پاسخ دهنده به استروئید (اطفال) , ماکروگلوبولینمی والدنشترومتوضیحات :
– لوسمی لنفوسیتیک مزمن: کنترل لوسمی لنفوستیک مزمن (CLL)
– لنفوم ها : کنترل لنفوم هوجکین (HL) و لنفوم غیر هوجکین (NHL)
موارد مصرف تایید نشده (Off label):
– سندروم نفروتیک، نوع پاسخ دهنده به استروئید (اطفال)
– ماکروگلوبولینمی والدنشتروم

مقدار مصرف کلرامبوسیل

بزرگسالان:

لوسمی لنفاتیک (لنفوسیتیک) مزمن:

• 1 mg/kg/day برای 3 تا 6 هفته
• 4 mg/kg (تا زمانی که پاسخ یا سمیت مشاهده شود، می توان دوز را 0.1 mg/kg/dose اضافه کرد) هر دو هفته یا
• 4 mg/kg (تا زمانی که پاسخ مشاهده شود، می تواند دوز را 0.1 mg/kg/dose افزایش داد) هر ماه یا
• 03-0.1 mg/kg/day به طور پیوسته

دوز اولیه برای افرادی که بیماری مغز استخوان دارند یا در بازه ی زمانی 4 هفته پس از یک دوره کامل اشعه درمانی یا درمان با سرکوب کننده های مغز استخوان به سر می برند، باید کاهش یابد.

اگر لنفوسیت ها در مغز استخوان نفوذ کرده اند، دوز تجویزی نباید از 0.1 mg/kg/day بیشتر شود.

لنفوم هوجکین:

• 2 mg/kg/day برای 3 تا 6 هفته
• 4 mg/kg (تا زمانی که پاسخ یا سمیت مشاهده شود، می توان دوز را 0.1 mg/kg/dose اضافه کرد) هر 2 هفته یا
• 4 mg/kg (تا زمانی که پاسخ یا سمیت مشاهده شود، می توان دوز را 0.1 mg/kg/dose اضافه کرد) هر ماه یا
• 03-0.1 mg/kg/day به طور پیوسته

دوز اولیه برای افرادی که بیماری مغز استخوان دارند یا در بازه ی زمانی 4 هفته پس از یک دوره کامل اشعه درمانی یا درمان با سرکوب کننده های مغز استخوان به سر می برند، باید کاهش یابد.

اگر لنفوسیت ها در مغز استخوان نفوذ کرده اند، دوز تجویزی نباید از 0.1 mg/kg/day بیشتر شود.

نارسایی کلیوی

• کمتر از 1% دارو (و متابولیت هایش) از طریق ادرار دفع می شوند؛ نیازی به تنظیم دوز نیست.

نارسایی کبدی

• این دارو عمدتا در کبد متابولیزه می شود؛ ممکن است کاهش دوز لازم باشد.

مانیتورینگ:

CBC

اگر WBC به کمتر از 3000/mm³ یا پلاکت ها به کمتر از 150,000/mm³ رسید، دارو باید قطع شود.

دیگر موارد مصرف:

لنفوم های بدخیم (لنفوسارکوما، لنفوم فولیکولار بزرگ)

موارد مصرف Off-label: التهاب مشیمیه و مننگوسفالیت مرتبط به بیماری بهجت؛

کودکان:

لوسمی لنفاتیک (لنفوسیتیک) مزمن (Off-label):

اثر بخشی و ایمنی این دارو به اثبات نرسیده است، اما  ممکن است به کار رود.

• 1-0.2 mg/kg/day به شکل خوراکی

سالمندان:

لوسمی لنفاتیک (لنفوسیتیک) مزمن:

• 1 mg/kg/day برای 3 تا 6 هفته یا
• 4 mg/kg (تا زمانی که پاسخ یا سمیت مشاهده شود، می توان دوز را 0.1 mg/kg/dose اضافه کرد) هر 2 هفته یا
• 4 mg/kg (تا زمانی که پاسخ یا سمیت مشاهده شود، می توان دوز را 0.1 mg/kg/dose اضافه کرد) هر ماه یا
• 03-0.1 mg/kg/day به طور پیوسته

دوز اولیه برای افرادی که بیماری مغز استخوان دارند یا در بازه ی زمانی 4 هفته پس از یک دوره کامل اشعه درمانی یا درمان با سرکوب کننده های مغز استخوان به سر می برند، باید کاهش یابد.

اگر لنفوسیت ها در مغز استخوان نفوذ کرده اند، دوز تجویزی نباید از 0.1 mg/kg/day بیشتر شود.

لنفوم هوجکین:

• 2 mg/kg/day برای 3 تا 6 هفته
• 4 mg/kg (تا زمانی که پاسخ یا سمیت مشاهده شود، می توان دوز را 0.1 mg/kg/dose اضافه کرد) هر 2 هفته یا
• 4 mg/kg (تا زمانی که پاسخ یا سمیت مشاهده شود، می توان دوز را 0.1 mg/kg/dose اضافه کرد) هر ماه یا
• 03-0.1 mg/kg/day به طور پیوسته

دوز اولیه برای افرادی که بیماری مغز استخوان دارند یا در بازه ی زمانی 4 هفته پس از یک دوره کامل اشعه درمانی یا درمان با سرکوب کننده های مغز استخوان به سر می برند، باید کاهش یابد.

اگر لنفوسیت ها در مغز استخوان نفوذ کرده اند، دوز تجویزی نباید از 0.1 mg/kg/day بیشتر شود.

هشدارها

کلرامبوسیل ممکن است سبب سرکوب شدید مغز استخوان شود.

کلرامبوسیل ترکیبی کارسینوژن است. درمان طولانی مدت ممکن است لوسمی میلوسیتیک یا بدخیمی های ثانوی ایجاد کند.

کلرامبوسیل می تواند سبب ناباروری شود. این دارو تراتوژن و موتاژن است.

منع مصرف:

• ازدیاد حساسیت
• مقاومت به دارو؛ در صورتی که مقاومت به کلرامبوسیل پیش از این مشخص شده باشد.

موارد احتیاط:

• سابقه تشنج؛ ضربه یا آسیب سر؛ افرادی که داروهای تشنج زای دیگر مصرف می کنند.
• این دارو به طور بالقوه موتاژن، کارسینوژن و تراتوژن است؛ باید از بارداری جلوگیری شود.
• ممکن است سبب ناباروری شود.
• کلرامبوسیل سرکوب کننده شدید مغز استخوان است.
• ممکن است در نارسایی کبد، نیاز به دوزهای پایین تر باشد.
• مراقب حساسیت متقاطع دارو با سایر عوامل آلکیله کننده باشید.
• اگر از قبل شرایطی وجود دارد که مغز استخوان سرکوب شده یا تعداد گلبول های سفید/ پلاکت ها کاهش یافته و به زیر مقدار طبیعی رسیده باشد باید در مصرف دارو احتیاط شود.
• استفاده از دارو تا 4 هفته بعد از شیمی درمانی با داروهای سیتوتوکسیک (از بین برنده سلول) یا اشعه درمانی، نیاز به مراقبت و پایش دارد.

نکات قابل توصیه

بیمار ممکن است درد های دهانی، بی اشتهایی یا اسهال داشته باشد.

در صورت بروز هریک از علایم زیر باید بلافاصله پزشک معالج خود را مطلع سازد:

 علائم عفونت، مشکلات کبدی (ادرار تیره، خستگی، بی اشتهایی، تهوع، درد شکمی، مدفوع کم رنگ، تهوع یا زردی)، خونریزی (استفراغ خونی یا استفراغی که ظاهری همچون تفاله قهوه داشته باشد، سرفه های خونی؛ وجود خون در ادرار؛ مدفوع سیاه، قرمز یا قیری شکل؛ خونریزی از لثه ها؛ خونریزی واژینال غیرعادی؛ کبودی های بی دلیل یا کبودی هایی که بزرگتر شده اند؛ یا هرگونه خونریزی شدید یا مداوم)، احساس سوزش یا بی حسی، هرگونه تغییر در تعادل، توهم، تشنج، تنفس کوتاه، پریشانی، لرزش، تیک عصبی، کاهش شدید انرژی و قدرت، بی قراری و تحریک پذیری، آمنوره، تهوع، استفراغ، برآمدگی های پوستی یا علائم سندروم استیونس-جانسون  (پوست قرمز، متورم، تاول زده یا دارای پوسته ریزی؛ با یا بدون تب؛ چشم های قرمز یا تحریک شده، درد در دهان، گلو، بینی یا چشم ها).

• علائم واکنش های مهم و خطرناک (همچون خس خس و تنگی نفس؛ تب؛ خارش؛ سرفه های شدید؛ پوست با رنگ مایل به آبی؛ تشنج یا تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو) را به بیمار آموزش دهید.
• در صورت آلرژی به کلرامبوسیل یا سایر داروهای آلکیله کننده مانند بنداموستین، بوسولفان، کارواستین (BiCNU، Gliadel Wafer)، سیکلوفسفامید، آیفسفامید، لوموستین ( CeeNU)، ملفالان (آلکران)، پروکاربازین (موتالان) یا تموزولامید (Temodar)، یا هر یک از مواد موجود در کلرامبوسیل به پزشک خود اطلاع دهید.
• اگر قبلا کلرامبوسیل مصرف کرده اید، اما سرطان شما به دارو پاسخ نداده است، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک احتمالا به شما می گوید که کلرامبوسیل را مصرف نکنید.
• اگر در طول 4 هفته گذشته، پرتودرمانی یا شیمی درمانی دیگری دریافت کرده اید، به پزشک خود اطلاع دهید.
• اگر دچار تشنج یا آسیب سر شدید، به پزشک خود اطلاع دهید.
• در صورت شیردهی، به پزشک خود اطلاع دهید.
• بدون مشورت با پزشک خود واکسن نرنید.

عوارض جانبی کلرامبوسیل

کم خونی , ناباروری , لوسمی , تهوع , استفراغ , تشنج , کهیر , سندروم استیون جانسون , نوروپاتی محیطی , توهم , راش پوستی , ترومبوسیتوپنی , لکوپنی , سمیت کبدی , نوتروپنی , فیبروز ریوی , یرقان , سرکوب مغز استخوان , مشکلات دستگاه گوارش , افزایش اوریک اسید (هایپراورسمی) , ازدیاد حساسیت نوع 1 , نكروز سمي اپيدرم , سرخ شدن چندشکلی پوست (اریتما مولتی فرم) , بدخیمی های ثانویهنوتروپنی (کاهش نوتروفیل ها)-لوکوپنی (کاهش گلبول های سفید خون)- ترومبوسیتوپنی (کاهش پلاکت ها) –

تداخلات دارویی کلرامبوسیل

اتانرسپت , ایزونیازید , اینفلیکسی ماب , تالیدومید , دفریپرون , فینگولیمود , لفلونوماید , ناتالیزومب , نالیدیکسیک اسید , ویتامین آ , ویتامین ای , کلوزاپین , آدنوویروس نوع 4 و 7 زنده خوراکی , واکسن آنفلوانزا , تری فلونوماید , آدالیمومب , سرتولیزوماب , گولیمومب , تیوتپا

موارد منع مصرف کلرامبوسیل

حساسیت به این دارو یا هر یک اجزای فرمولاسیون , حساسیت مفرط به دیگر عوامل آلکیله کننده , وجود مقاومت به کلرامبوسیل (در صورت اثبات)در بازه ی زمانی 4 هفته پس از یک دوره کامل اشعه درمانی یا شیمی درمانی (این منع مصرف در لیبلینگ کانادا عنوان شده است)

مصرف در بارداری

D ( در این گروه از داروها، مطالعات و نتایج حاصل از آن بیانگر وجود خطر برای جنین انسان است. زمانی که استفاده از دارو برای زنان باردار اجتناب ناپذیر است و خطرات احتمالی پذیرفته شده است، پزشک دارو را تجویز می کند. )

مصرف در شیردهی

اطلاعاتی مبنی بر ترشح کلرامبوسیل در شیر انسان وجود ندارد، با ای حال تولیدکنندگان توصیه می کنند با توجه به امکان بروز عوارض جدی در نوزادان شیرخوار، بایستی با توجه به میزان اهمیت دارو برای مادر، بین دو گزینه ی قطع مصرف دارو یا عدم شیردهی به نوزاد تصمیم گیری شود.